Yüksek Lisans Tezi Nasıl Yazılır?

Yüksek lisans tezi yazmak ciddi bir akademik çalışma gerektiren bir süreçtir. Buna bağlı olarak öğrencilerin en çok ihtiyaç duyduğu materyal yüksek lisans tezi yazma sürecini adım adım anlatan bir rehberdir. Bu yazımızda kaliteli bir yüksek lisans tezi için önemli ipuçlarını bir araya getirdik. 

 

Konu Seçimi

tez aşamasının en mühim hususlarından birisi kuşkusuz konu seçimidir. Tezinizin konusunu seçerken ilgi alanlarınıza ve kariyer hedeflerinize uygun bir konu seçmeye çalışmanız gereklidir. Ayrıca, seçtiğiniz konunun literatürdeki boşlukları doldurması veya yeni bir bakış açısı sunması son derece önemlidir. Tez çalışması yaparken ilgi duyduğunuz bir konu seçimi yapmak  hem motivasyonunuzu artıracak hem de daha iyi bir araştırma yapmanıza yardımcı olacaktır. Bunun yanı sıra hazırlanacak olan çalışmanın kariyer hedeflerinizi desteklemesi gereklidir. Örneğin, akademik bir kariyer hedefi bulunuyorsa, teziniz ilerideki araştırmalarınıza katkı sağlayabilecek bir konuyu içermeli lazım gelmektedir. Son olarak çalışmanızı yapmak için gereken kaynaklara ve verilere kolayca erişebilmeniz önemarz etmektedir. Ulaşılabilir kaynaklara ve malzemelere sahip olmanız araştırmanızı bir hayli kolaylaştıracaktır.

 

Tez Danışmanı

Yüksek lisans veya doktora tezi hazırlanırken, tez danışmanı büyük bir öneme sahiptir. Tez danışmanı, tez sürecinizin yönlendirilmesine, desteklenmesine ve değerlendirilmesine yardımcı olan akademik danışmandır. Danışmanınız, size rehberlik edecek ve tezinizin gelişimini denetleyecektir. Tez danışmanınızı seçerken, alanınızda uzman bir akademisyeni tercih etmeniz önemlidir. Danışmanınızın ilgi alanları ve uzmanlık alanları, sizin tez konunuzla uyumlu olmalıdır. Ayrıca, danışmanınızın size rehberlik edebilmesi ve sizinle etkili bir iletişim kurabilmesi önemlidir. Tez danışmanınızla iyi bir iletişim kurmak gerekmektedir. Danışmanınıza düzenli olarak ilerlemeniz hakkında bilgi vermeniz ve sorularınızı ve endişelerinizi paylaşmanız gereklidir. Aynı zamanda, danışmanınızın önerilerine açık olmalısınız. Danışmanınızın sizden neler beklediğini anlamak önemlidir. Bu beklentiler tez konusu, literatür taraması, metodoloji, yazım tarzı ve zaman çizelgesi gibi konuları içermektedir.  Tez yazım sürecinin belirli aşamalarında danışmanınıza tezinizin belirli bölümlerini veya taslağını sunmalısınız. Danışmanınızın geri bildirimlerine ve önerilerine dikkatle yanıt vermelisiniz. Danışmanınızın tezinizin belirli bölümlerini veya taslağını düzeltilmesi gerektiğini belirtmesi olasıdır. Bu düzeltmeleri yapmalı ve tezinizin daha iyi hale gelmesi için açık olmanız gerekemektedir.

 

Tez Önerisi

Tez önerisi, yüksek lisans veya doktora tezi yazmak isteyen öğrencilerin tez çalışmalarını başlatmak için hazırladıkları kısa belgeye verilen addır. Bu öneri, tezin amacını, araştırma sorularını, yöntemlerini ve literatür taramasını içermektedir. Bu belgede önerinize giriş yaparak, konunun neden önemli olduğunu, neden bu konuyu seçtiğinizi ve tezinizin amacını açıklamanız gerekmektedir. Ek olarak tezin ana araştırma sorusunun ve belirlenen hipotezin tanımlanması önemlidir. Araştırma sorusu, tezinizin odak noktasını belirler iken hipotez, sorunuzun bir tahmini veya önermesi niteliğindedir.

 

Literatür Taraması

Literatür taraması, bir araştırma projesi veya tez hazırlığı sırasında ilgili akademik kaynakları incelemek ve mevcut bilgileri anlamak amacıyla yapılan bir süreçtir. İyi bir literatür taraması, tezinizin veya araştırmanızın temelini oluşturur ve mevcut çalışmaları, yöntemleri, bulguları ve teorileri anlamanıza yardımcı olur. Seçilen konuyla ilgili mevcut literatürün incelenmesi gereklidir. Bu noktada hangi veritabanlarının, kütüphanelerin ve online kaynakların kullanılacağının iyi belirlenmesi gerekir. Arama terimleri ve anahtar kelimeler oluşturularak yapılan araştırmalar neticesinde elde edilen kaynakların dikkatle değerlendirilmesi mühimdir. Kaynakların güvenilirlikleri, yazarların uzmanlık düzeyi, metodolojileri ve sonuçları hakkında bir fikir edinilmesi önem arz etmektedir. İlgili kaynakları not alarak ve kategorize etmeniz gerekir. Hangi kaynakların hangi konulara veya alt başlıklara ait olduğunu belirtmek, daha sonra araştırmanızı düzenlemenize yardımcı olacaktır. Okuduğunuz kaynakları dikkatlice anlayarak her kaynaktan hangi önemli bilgileri veya bulguları çıkarabileceğinizi belirleyin. Yapılan bu çalışma, tezinizin veya araştırmanızın gelişimine yön vermede etkili olacaktır. Literatür taramasında, önceki çalışmaların zayıf yönlerinin, çelişkilerin ve eksikliklerin tanımlanması da büyük öneme sahiptir. Böylece kendi çalışmanızın önemini ve katkısını daha iyi anlamanız söz konusu olacaktır. Büyük miktarda kaynağı organize etmek ve görsel olarak temsil etmek için ise anlam tabloları veya grafikler kullanılması faydalı olacaktır.

 

Araştırma Yöntemi

Araştırma yöntemi, bir araştırma projesi veya tez çalışması sırasında kullanılan bilimsel yaklaşım ve teknikleri ifade etmektedir. Araştırma yöntemi, veri toplama, veri analizi ve sonuçların yorumlanması gibi işlemleri yönlendirmektedir. Hangi araştırma yöntemini seçeceğiniz, çalışmanızın amacına, sorularına ve verilerin niteliğine bağlı olarak değişebilir. Çok sayıda araştırma yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemler aşağıda yer aldığı gibidir;

 

• Nicel Araştırma
• Nitel Araştırma
• Karma (Kombine) Araştırma
• Tarihsel Araştırma
• Karşılaştırmalı Araştırma
• Eylem Araştırması
• Olay Çalışması
• Yapısal Eşitlik Modelleme (SEM)

 

Veri Toplama ve Analiz

Tez yazma sürecinde, veri toplama ve analiz adımları oldukça kritiktir. İlk olarak, veri toplama sürecinin planlanması gereklidir.. Veri toplama amacının, hedef kitlenin, verilerin nasıl toplanacağının ve toplama işlemini yönetecek kaynakların belirlenmesi ile işe başlanmalıdır. Veri toplama yöntemi ya da yöntemleri seçildikten sonra söz konusu yöntemler araştırma türüne ve araştırma sorularına bağlı olarak değişebilir. Anketler, mülakatlar, gözlemler ve mevcut kaynakların analizi gibi yöntemleri kullanılabilir. Hedef kitlenizin temsilcisi olan bir grup öğe veya katılımcı olan örneklem belirlerken, örnekleme yöntemini seçilmeli ve belirli bir örnekleme büyüklüğü hesaplanmalıdır. Akabinde anketler, mülakat soruları veya gözlem formları gibi veri toplama araçları hazırlanarak protokoller oluşturulmalıdır. Bu durum veri toplama sürecinin düzenli ve sistematik olmasına yardımcı olacaktır.  Daha sonra veri toplama aşamasına geçilmlei ve planlanan veriler toplanmalıdır. Verileri tutarlı bir şekilde kaydedilmesi ve günlük kayıtların düzenli olarak güncellenmesi bu aşamada büyük öneme sahiptir. Verilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak için verileri dikkatle kontrol etmek gereklidir. Eksik veya hatalı verilerin düzenlenmesi veya eksik bilgilerin tamanlanması lazım gelmektedir. Araştırma sorularınıza ve veri türünüze bağlı olarak uygun istatistiksel veya analitik yöntemleri seçildikten sonra veri analiz sonuçları tablolar ve grafikler kullanılarak görselleştirilmelidir. Son aşamada analiz sonuçları yorumlanmalı ve araştırma sorularınıza veya hipotezlerinize göre sonuçları açıklanmalıdır.

 

Tez Yazımı

Tipik olarak, bir yüksek lisans tezi aşağıdaki bölümleri içerir:

 

1. Özet
2. Giriş
3. Literatür İncelemesi
4. Araştırma Yöntemi
5. Bulgular
6. Tartışma
7. Sonuçlar
8. Kaynakça
9. Ekler

 

Kaynakça

Kullandığınız kaynakları düzenli bir şekilde kaynakça bölümünde belirtilmelidir. Akademik standartlara uygun bir şekilde kaynak gösterme kurallarını takip etmek bu bağlamda oldukça faydalı olacaktır. .

 

İnceleme ve Düzeltme

Tezinizi yazdıktan sonra, imla hatalarını ve mantıksal tutarsızlıkları düzeltmek için bir düzeltme süreci başlatmak gereklidir. Bu noktada danışmanınızın ve akademik bir dil uzmanının incelemesini istemek de faydalı sonuçlar sunacaktır.

 

Yüksek lisans tezi yazma süreci çoğu zaman oldukça zorlu ve zaman alıcıdır. Bu nedenle tezi yazmaya erken başlamak ve düzenli çalışmak önemlidir. tez konusunda yardım ya da hizmet aldığınız danışmanınızla sürekli iletişim halinde olmak da başarınız için büyük öneme sahiptir.